ന​ല്ല അ​ഭി​നേ​താ​ക്ക​ള്‍ ന​ല്ല സം​വി​ധാ​യ​ക​ര്‍ കൂ​ടി​യാ​വു​മെ​ന്ന് തെ​ളി​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. ന​ട​ന്‍​മാ​രാ​യി വ​ന്ന് സം​വി​ധാ​യ​ക​രു​ടെ പ​ട്ട​മ​ണി​ഞ്ഞ​വ​രും സം​വി​ധാ​യ​ക​രാ​യി വ​ന്ന് ന​ട​ന്‍​മാ​രാ​യി തീ​ര്‍​ന്ന​വ​രും, ഒ​ന്നോ ര​ണ്ടോ സി​നി​മ​ക​ള്‍ ചെ​യ്ത് രം​ഗം വി​ട്ട ന​ട​ന്‍​മാ​രും, ഇ​പ്പോ​ഴും സ​ജീ​വ​മാ​യി നി​ല​നി​ല്‍​ക്കു​ന്ന സം​വി​ധാ​യ​ക ന​ട​ന്‍​മാ​രും മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലു​ണ്ട്. ക​ലാ​ഭ​വ​ന്‍ ഷാ​ജോ​ണ്‍ ആ​ണ് ഈ ​പ​ട്ടി​ക​യി​ല്‍ ഇ​ടം നേ​ടി​യ ഏ​റ്റ​വും പു​തി​യ താ​രം. പൃ​ഥ്വി​രാ​ജ് സു​കു​മാ​ര​നും ലൂ​സി​ഫ​റി​ലൂ​ടെ ക​ഴി​വു​റ്റ സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​ണെ​ന്ന് തെ​ളി​യി​ച്ച് അ​ടു​ത്ത ചി​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ അ​ണി​യ​റ പ്ര​വ​ര്‍​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണ്. സൗ​ബി​ന്‍ ഷാ​ഹി​ര്‍ ന​ല്ല ന​ട​നാ​യി ക​ഴി​വു തെ​ളി​യി​ച്ച് ക​ഴി​ഞ്ഞ വ​ര്‍​ഷം ന​ല്ല സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​യും പേ​രെ​ടു​ത്തു. മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ന്‍റെ പ്രി​യ​താ​രം മോ​ഹ​ന്‍​ലാ​ലും ഈ ​വ​ര്‍​ഷം സം​വി​ധാ​യ​കനാ​വാ​നു​ള്ള ത​യാ​റെ​ടു​പ്പി​ലാ​ണ്. ത്രീ​ഡി​യി​ല്‍ സി​നി​മ​യൊ​രു​ക്കി ച​രി​ത്രം സൃ​ഷ്ടി​ക്കാ​നാ​ണ് ലാ​ലി​ന്‍റെ പു​റ​പ്പാ​ട്. ഇ​ര​ട്ട സം​വി​ധാ​യ​ക​രാ​യി വ​ന്ന് ന​ല്ല ന​ട​നു​ള്ള അ​വാ​ര്‍​ഡു​ക​ള്‍​ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ ക​ര​സ്ഥ​മാ​ക്കി വീ​ണ്ടും ത​നി​ച്ച് സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​യ ലാ​ലും രം​ഗ​ത്ത് സ​ജീ​വ​മാ​ണ്. ഈ ​പ​ട്ടി​ക​യി​ല്‍ ശ്ര​ദ്ധേ​യ​രാ​യ പ​ഴ​യ​കാ​ല സം​വി​ധാ​യ​ക ന​ട​ന്‍​മാ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണ് ഇ​വി​ടെ പ​റ​യു​ന്ന​ത്.

മി​ക​ച്ച ന​ട​നും തി​ര​ക്ക​ഥാ​കൃ​ത്തും ഗാ​ന​ര​ച​യി​താ​വു​മാ​യ തി​ക്കു​റി​ശി സു​കു​മാ​ര​ന്‍​നാ​യ​രാ​ണ് ഈ ​പ​ട്ടി​ക​യി​ല്‍ ആ​ദ്യം ഇ​ടം നേ​ടി​യ​ത്. 1953 ല്‍ ​അ​ദ്ദേ​ഹം ക​ഥ -തി​ര​ക്ക​ഥ -സം​ഭാ​ഷ​ണ​വും ഗാ​ന​ങ്ങ​ളു​മെ​ഴു​തി സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്ത ശ​രി​യോ തെ​റ്റോ എ​ന്ന സി​നി​മ ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​തെ പോ​യ​തോ​ടെ​യാ​ണ് താ​ല്‍​ക്കാ​ലി​ക​മാ​യി സം​വി​ധാ​ന രം​ഗ​ത്തു​നി​ന്നും മാ​റി അ​ഭി​ന​യ​രം​ഗ​ത്തു​ത​ന്നെ ശ്ര​ദ്ധ കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ച​ത്. പി​ന്നീ​ട് 16 വ​ര്‍​ഷം ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ണ് തി​ക്കു​റി​ശി വീ​ണ്ടും സം​വി​ധാ​ന രം​ഗ​ത്ത് വ​ന്ന​ത്. ആ​ദ്യ ചി​ത്ര​മാ​യ ശ​രി​യോ തെ​റ്റോ​യി​ല്‍ തി​ക്കു​റി​ശി ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു നാ​യ​ക​നെ​ങ്കി​ല്‍ 1969 ല്‍ ​സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്ത പൂ​ജാ​പു​ഷ്പ​ത്തി​ല്‍ പ്രേം​ന​സീ​റാ​യി​രു​ന്നു നാ​യ​ക​ന്‍. അ​തേ വ​ര്‍​ഷം ത​ന്നെ ന​ഴ്‌​സ് എ​ന്ന സി​നി​മ​യും തി​ക്കു​റി​ശി സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തു. പ​ളു​ങ്കു​പാ​ത്രം(1970), സ​ര​സ്വ​തി(1970), അ​ച്ഛ​ന്‍റെ ഭാ​ര്യ(1971) എ​ന്നീ സി​നി​മ​ക​ളും തു​ട​ര്‍​ന്ന് തി​ക്കു​റി​ശി സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തു. 1973 ല്‍ ​രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ന്‍ മു​ര​ളി മൂ​വീ​സി​ന് വേ​ണ്ടി നി​ര്‍​മ്മി​ച്ച ഉ​ര്‍​വ​ശി ഭാ​ര​തി എ​ന്ന ചി​ത്ര​മാ​ണ് അ​വ​സാ​ന​മാ​യി സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്ത​ത്. ഈ ​സി​നി​മ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​മാ​യി വ​ലി​യ തി​രി​ച്ച​ടി നേ​രി​ട്ട​തോ​ടെ തി​ക്കു​റി​ശി സം​വി​ധാ​ന മോ​ഹം ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ച് അ​ഭി​ന​യ രം​ഗ​ത്ത് ശ്ര​ദ്ധ കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ചു. സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്ത ഏ​ഴ് ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ല്‍ ന​ഴ്‌​സ് ഒ​ഴി​കെ മ​റ്റെ​ല്ലാ സി​നി​മ​ക​ളു​ടെ​യും ഗാ​ന​ര​ച​ന​യും നി​ര്‍​വ​ഹി​ച്ച​ത് തി​ക്കു​റി​ശി ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് ഉ​ര്‍​വ​ശി ഭാ​ര​തി​യി​ലെ ഗാ​ന​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​ന്നും സൂ​പ്പ​ര്‍​ഹി​റ്റു​ക​ളാ​യി ത​ന്നെ നി​ല​നി​ല്‍​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു.

1963 ല്‍ ​നി​ണ​മ​ണി​ഞ്ഞ കാ​ല്‍​പ്പാ​ടു​ക​ള്‍ എ​ന്ന സി​നി​മ​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് മ​ധു എ​ന്ന മാ​ധ​വ​ന്‍​നാ​യ​ര്‍ അ​ഭി​ന​യ​രം​ഗ​ത്ത് വ​ന്ന​ത്. നീ​ണ്ട 7 വ​ര്‍​ഷ​ത്തെ അ​ഭി​ന​യ രം​ഗ​ത്തു​ള്ള പ​രി​ച​യം വെ​ച്ചാ​ണ് 1970 ല്‍ ​മ​ധു സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​യ​ത്. സി. ​രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണ​ന്‍റെ പ്ര​ശ​സ്ത നോ​വ​ല്‍ പ്രി​യ രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണ​ന്‍ ത​ന്നെ തി​ര​ക്ക​ഥ -സം​ഭാ​ഷ​ണം ര​ചി​ച്ച് മ​ധു സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തു. ജ​മ്മു ഫി​ലിം​സി​ന് വേ​ണ്ടി എ​ന്‍. പി.​അ​ബു നി​ര്‍​മി​ച്ച ഈ ​ചി​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ അ​ന്ന​ത്തെ മാ​ര്‍​ക്ക​റ്റിം​ഗ് ത​ന്ത്രം ത​ന്നെ മ​ധു​വി​ന്‍റെ സം​വി​ധാ​യ​ക പ്ര​വേ​ശ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. 1971 ല്‍ ​യൂ​സ​ഫ​ലി കേ​ച്ചേ​രി നി​ര്‍​മാ​ണ​വും ക​ഥ- തി​ര​ക്ക​ഥ- സം​ഭാ​ഷ​ണം ര​ചി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്ത സി​ന്ദൂ​ര​ച്ചെ​പ്പ് എ​ന്ന ചി​ത്ര​വും മ​ധു സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തു. ആ​ദ്യ ചി​ത്ര​മാ​യ പ്രി​യ​യി​ലും ര​ണ്ടാം ചി​ത്ര​മാ​യ സി​ന്ദൂ​ര​ച്ചെ​പ്പി​ലും മ​ധു ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു നാ​യ​ക​ന്‍. ആ​ന കേ​ന്ദ്ര​ക​ഥാ​പാ​ത്ര​മാ​യ സി​ന്ദൂ​ര​ച്ചെ​പ്പ് അ​ന്ന് മി​ക​ച്ച പാ​ട്ടു​ക​ള്‍ കൊ​ണ്ടും ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ല്‍ ത​ട്ടു​ന്ന ക​ഥാ സ​ന്ദ​ര്‍​ഭ​ങ്ങ​ള്‍ കൊ​ണ്ടും മി​ക​ച്ച ജ​ന​ശ്ര​ദ്ധ പി​ടി​ച്ചു​പ​റ്റി. 1972 ല്‍ ​മ​ധു നി​ര്‍​മാ​ണ​വും സം​വി​ധാ​ന​വും നി​ര്‍​വ​ഹി​ച്ച സ​തി എ​ന്ന ചി​ത്രം പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യെ​ങ്കി​ലും വേ​ണ്ട​ത്ര ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. തു​ട​ര്‍​ന്ന് 1974 ല്‍ ​മാ​ന്യ​ശ്രീ വി​ശ്വാ​മി​ത്ര​ന്‍ എ​ന്ന ഹാ​സ്യ​ചി​ത്ര​വും അ​ദ്ദേ​ഹം നി​ര്‍​മി​ച്ച് സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തു. നാ​ട​ക​കൃ​ത്ത് കൈ​നി​ക്ക​ര കു​മാ​ര​പി​ള്ള​യു​ടെ നാ​ട​ക​ത്തി​ന് അ​ദ്ദേ​ഹം ത​ന്നെ​യാ​ണ് തി​ര​ക്ക​ഥ- സം​ഭാ​ഷ​ണം ര​ചി​ച്ച​ത്. അ​തേ വ​ര്‍​ഷം ത​ന്നെ ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​യ ഒ​രു സി​നി​മ മ​ധു​വി​ന്‍റെ സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​ല്‍ പു​റ​ത്തു​വ​ന്നു. ഒ​രു രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പാ​ര്‍​ട്ടി നി​ര്‍​മി​ച്ച ആ​ദ്യ​ചി​ത്ര​മാ​യ നീ​ല​ക്ക​ണ്ണു​ക​ള്‍. ഇ​ന്ത്യ​ന്‍ ക​മ്മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ര്‍​ട്ടി(​സി​പി​ഐ) കെ​പി​എ​സി ഫി​ലിം​സി​ന്‍റെ ബാ​ന​റി​ല്‍ നി​ര്‍​മി​ച്ച ഈ ​സി​നി​മ നി​ര്‍​മി​ച്ച​ത് മു​ന്‍ മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി പി.​കെ.​വി​യു​ടെ പേ​രി​ലാ​യി​രു​ന്നു. നീ​ല​ക്ക​ണ്ണൂ​ക​ള്‍​ക്ക്‌​ശേ​ഷം 1975 ല്‍ ​മ​ധു നി​ര്‍​മി​ച്ച് സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്ത ര​ണ്ട് സി​നി​മ​ക​ളും ര​തി​ര​സ പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ള്ള​വ​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​ക്ക​ല്‍​ദാ​മ, കാ​മം ക്രോ​ധം മോ​ഹം എ​ന്നീ സി​നി​മ​ക​ളാ​ണ് ആ ​വ​ര്‍​ഷം പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യ​ത്. 1976 ലാ​ണ് മ​ധു​വി​ന്‍റെ ആ​ദ്യ സൂ​പ്പ​ര്‍ ഹി​റ്റ് ചി​ത്രം റി​ലീ​സാ​യ​ത്. തീ​ക്ക​ന​ല്‍ എ​ന്ന ഈ ​ചി​ത്രം കേ​ര​ളം മു​ഴു​വ​ന്‍ മാ​സ​ങ്ങ​ളോ​ളം നി​റ​ഞ്ഞോ​ടി. ജോ​ര്‍​ജ് തോ​മ​സ് നി​ര്‍​മ്മി​ച്ച ഈ ​സി​നി​മ​യു​ടെ ര​ച​ന നി​ര്‍​വ്വ​ഹി​ച്ച​ത് തോ​പ്പി​ല്‍​ഭാ​സി​യാ​യി​രു​ന്നു. യേ​ശു​ദാ​സാ​യി​രു​ന്നു തീ​ക്ക​ന​ലി​ന്‍റെ സം​ഗീ​ത സം​വി​ധാ​യ​ക​ന്‍. 1977 ല്‍ ​ആ​രാ​ധ​ന, ധീ​ര​സ​മീ​രേ യ​മു​നാ​തീ​രേ എ​ന്നീ സി​നി​മ​ക​ളും 1986 ല്‍ ​ഒ​രു യു​ഗ​സ​ന്ധ്യ​യും അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ല്‍ വ​ച്ച് പൂ​ര്‍​ണ​മാ​യും ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ച ഉ​ദ​യം പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ് എ​ന്നീ സി​നി​മ​ക​ളും സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തു.


ഹാ​സ്യ സ​മ്രാ​ട്ടാ​യ അ​ടൂ​ര്‍​ഭാ​സി​യും മൂ​ന്ന് സി​നി​മ​ക​ള്‍ സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ട്. 1977 ല്‍ ​ക​മ​ല​ഹാ​സ​ന്‍ നാ​യ​ക​നാ​യ ആ​ദ്യ​പാ​ഠം, ഉ​ദ​യ നി​ര്‍​മ്മി​ച്ച് ആ ​വ​ര്‍​ഷം ത​ന്നെ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യ അ​ച്ചാ​രം അ​മ്മി​ണി ഓ​ശാ​രം ഓ​മ​ന, 1978 ലെ ​ര​ഘു​വം​ശം എ​ന്നി​വ​യാ​ണ് ഭാ​സി​യു​ടെ സം​വി​ധാ​ന സം​രം​ഭ​ങ്ങ​ള്‍. പ്ര​ശ​സ്ത ന​ടി ഷീ​ല​യും ര​ണ്ട് സി​നി​മ​ക​ള്‍ സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ട്. 1976 ലെ ​യ​ക്ഷ​ഗാ​നം എ​ന്ന ഹൊ​റ​ര്‍ സി​നി​മ​യാ​ണ് ഷീ​ല​യു​ടെ ആ​ദ്യ സം​രം​ഭം. ഇ​തി​ല്‍ നാ​യി​ക​യാ​യി അ​ഭി​ന​യി​ച്ച ഷീ​ല​യു​ടെ നാ​യ​ക​ന്‍ മ​ധു​വാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ന്നും അ​ദ്ഭു​ത​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​മാ​ത്രം കാ​ണാ​നാ​വു​ന്ന സി​നി​മ​യാ​ണ് യ​ക്ഷ​ഗാ​നം. 1979 ല്‍ ​ശി​ഖ​ര​ങ്ങ​ള്‍ എ​ന്ന ചി​ത്ര​വും ഷീ​ല സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തു. ഷീ​ല​യു​ടെ ഭ​ര്‍​ത്താ​വ് ര​വി​ച​ന്ദ്ര​ന്‍, ജ​യ​ന്‍ എ​ന്നി​വ​രാ​യി​രു​ന്നു മു​ഖ്യ​വേ​ഷ​ത്തി​ല്‍.

സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​യി വ​ന്ന് ന​ട​നാ​യി മാ​റി​യ വ്യ​ക്തി​ത്വ​മാ​ണ് ബാ​ല​ച​ന്ദ്ര​മേ​നോ​ന്‍. ക​ഥ- തി​ര​ക്ക​ഥ- സം​ഭാ​ഷ​ണം- ഗാ​ന​ങ്ങ​ള്‍- സം​ഗീ​തം- ആ​ലാ​പ​നം- അ​ഭി​ന​യം- നി​ര്‍​മ്മാ​ണം എ​ന്നീ രം​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം പേ​രെ​ടു​ത്ത ബാ​ല​ച​ന്ദ്ര​മേ​നോ​ന്‍ ഇ​പ്പോ​ഴും രം​ഗ​ത്ത് സ​ജീ​വ​മാ​ണ്. 36 സി​നി​മ​ക​ള്‍ സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്ത മേ​നോ​ന്‍ 64 സി​നി​മ​ക​ളി​ലാ​ണ് അ​ഭി​ന​യി​ച്ച​ത്. ത​മ്പി ക​ണ്ണ​ന്താ​നം, രാ​ജ​സേ​ന​ന്‍, ലാ​ല്‍​ജോ​സ്, വി​ജി​ത​മ്പി, ഫാ​സി​ല്‍, കെ.​ജി.​ജോ​ര്‍​ജ്, ര​ഘു​നാ​ഥ് പ​ലേ​രി, ര​ഞ്ജി​ത്ത്, ര​ഞ്ജി പ​ണി​ക്ക​ര്‍ എ​ന്നി​വ​രും അ​ഭി​ന​യ​ത്തി​ലും സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​ലും ഒ​രു​പോ​ലെ തി​ള​ങ്ങി​യ​വ​രാ​ണ്. ജേ​സി, ഭ​ര​ത് ഗോ​പി, കൊ​ച്ചി​ന്‍ ഹ​നീ​ഫ, ക്യാ​പ്റ്റ​ന്‍ രാ​ജു, ശ്രീ​നി​വാ​സ​ന്‍ എ​ന്നി​വ​രും സം​വി​ധാ​ന പ്ര​തി​ഭ തെ​ളി​യി​ച്ച​വ​രാ​ണ്. സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്ത ര​ണ്ട് സി​നി​മ​ക​ളും (വ​ട​ക്കു​നോ​ക്കി​യ​ന്ത്രം-1989, ചി​ന്താ​വി​ഷ്ട​യാ​യ ശ്യാ​മ​ള-1998) മി​ക​ച്ച പേ​രെ​ടു​ത്തു​വെ​ങ്കി​ലും ശ്രീ​നി​വാ​സ​ന്‍ 21 വ​ര്‍​ഷ​മാ​യി ഒ​രു സി​നി​മ​പോ​ലും പീ​ന്നീ​ട് സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല. ഒ​ന്നും ര​ണ്ടും സി​നി​മ​ക​ള്‍ ചെ​യ്ത് രം​ഗം വി​ട്ട നി​ര​വ​ധി അ​ഭി​നേ​താ​ക്ക​ളും മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലു​ണ്ട്. അ​തേ​സ​മ​യം പ്ര​ഗ​ത്ഭ​രെ​ന്ന് പേ​രെ​ടു​ത്ത പ​രേ​ത​രാ​യ പ്രേം​ന​സീ​ര്‍, സു​കു​മാ​ര​ന്‍, സോ​മ​ന്‍, ജ​യ​ന്‍ എ​ന്നി​വ​രൊ​ന്നും സം​വി​ധാ​ന രം​ഗ​ത്ത് കൈ​വ​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. സൂ​പ്പ​ര്‍ സ്റ്റാ​ര്‍ മ​മ്മൂ​ട്ടി​യും സു​രേ​ഷ്‌​ഗോ​പി​യും നാ​ളെ സം​വി​ധാ​യക​രാ​യി മാ​റി​ല്ലെ​ന്ന് പ​റ​യാ​നു​മാ​വി​ല്ല. ഏ​താ​യാ​ലും മോ​ഹ​ന്‍​ലാ​ല്‍ പു​തി​യ ത്രീ​ഡി ചി​ത്ര​വു​മാ​യി വ​രു​മ്പോ​ള്‍ സ​മീ​പ​ഭാ​വി​യി​ല്‍ ത​ന്നെ മ​മ്മൂ​ട്ടി​യും സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​ല്‍ കൈ​വയ്​ക്കു​മെ​ന്ന പ്ര​തീ​ക്ഷ​യി​ല്‍ ത​ന്നെ​യാ​ണ് മ​ല​യാ​ള സി​നി​മ.

ക​രി​മ്പം കെ.​പി. രാ​ജീ​വ​ൻ